Migratie en het sociaal werk: ‘hoop laat zien dat een andere wereld mogelijk is’

21 januari 2022
Pascal Debruyne en Naima Charkaoui

Het thema ‘asiel en migratie’ leeft onder sociaal werkers. 111 deelnemers woonden op 20 januari het webinar bij met Naima Charkaoui en Pascal Debruyne over ‘De impact van migratie op het sociaal werk’.

Iets meer dan een jaar geleden bracht Naima Charkaoui haar boek ‘Het opengrenzenmanifest’ uit. Ze raakte daarmee een gevoelige snaar. Ze schreef het uit verontwaardiging over de Europese buitengrenzen die de meest dodelijke van de wereld zijn. Tijdens het webinar legde ze uit hoe dit manifest een leidraad kan vormen die richting geeft voor ons toekomstig beleid.

Pascal Debruyne noemde haar verhaal hoopvol. Pascal is onderzoeker Asiel en Migratie bij Odisee Hogeschool, en is vooral ook gepokt en gemazeld in het Gentse middenveld. Hij citeerde de Joodse marxist Ernst Bloch: ‘Wanneer wat mogelijk is, ook maar heel even aan de horizon komt, is dat het meest krachtige signaal van hoop. Hoop laat zien dat een andere wereld mogelijk is.”

Zes sporen naar de utopie van open grenzen

Vanuit zijn enorme praktijkervaring noemde Pascal zes wegen waarlangs sociaal werkers  de ‘utopie’ die open grenzen zijn, concreet kunnen maken:

  1. ontgrenzen: we moeten leren denken in termen van doorwaadbare grenzen. Dit vraagt een “politiserende visie en praktijk”
  2. kennis en bewustzijn opbouwen over het vreemdelingenrecht en uitgebreider het migratierecht
  3. kennis opbouwen over meerschalig asiel- en migratiebeleid (EU-beleid- Dublin)
  4. hoopvolle praktijken tonen (zoals laagdrempelige inloopplaatsen waar ontmoeting, sociale en materiële ondersteuning plaatsvindt)
  5. transnationaal denken en handelen: het leven van een groot deel van de doelgroep is immers niet meer begrensd door de natiestaat
  6. draagvlak creëren en publiek bewustzijn aanzwengelen. Sociaal werk moet zich mengen in het publieke debat over asiel en migratie, en integratie

Uit de discussie met de deelnemers achteraf bleek een grote nood aan samenwerking en uitwisseling van goede praktijken.

Bovendien klonk de roep om verder te kijken dan het formele sociaal werk en ook de rol van het sociaal schaduwwerk te erkennen

Over de webinarreeks

Dit was de eerste van een nieuwe reeks webinars over prangende maatschappelijke thema’s, van SAM, steunpunt Mens en Samenleving en Sociaal.Net.

Het volgende webinar vindt plaats op 3 maart en is getiteld: ‘Meer voorwaardelijkheid van rechten. Hoe reageert het sociaal werk?’ Gast is de Nederlandse hoogleraar Gijsbrecht Vonk. Hij bekijkt waarom de overheid steeds strenger wordt voor mensen met een leefloon. Hij denkt na over hoe we de menselijke maat terug kunnen brengen in de bijstand. Lees meer en schrijf je in

 

 

(Foto Sociaal.Net / Lisa Develtere)