Sociale netwerken

Informele netwerken van mensen versterken, dat is een complexe maar noodzakelijke uitdaging. Het is zelfs een fundamenteel uitgangspunt van elke kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening. 

mensen groeten elkaar op straat

Foto Layla Aerts

Sociale netwerken geven kracht

Het geheel van iemands sociale relaties en sociale hulpbronnen is zijn sociaal kapitaal. 
In de formele sfeer:

  • hulp- en dienstverlening
  • school
  • werk...

In de informele sfeer:

  • gezin
  • familie
  • vrienden
  • buren
  • kennissen...

Formeel en informeel vullen elkaar aan en versterken elkaar.  

De samenleving individualiseert, verstedelijkt, en wordt complexer. Daardoor worden de informele netwerken brozer en minder vanzelfsprekend. Dat is een probleem, want:

  1. De mens is een sociaal wezen. 'Erbij horen' en 'ertoe doen' zijn fundamentele levensbehoeften. Een 'goed' sociaal netwerk werkt als vangnet én als trampoline.  Onderzoek toont dat aan: wie geen steunend sociaal netwerk heeft, is vaker maatschappelijk en psychische kwetsbaar (marginalisering, uitsluiting, armoede, eenzaamheid, verminderde levenskwaliteit...). 
  2. Mensen met wie het al niet goed gaat, hebben vaak een minder sterk sociaal netwerk, en hebben vaak de meeste moeite om een netwerk op te bouwen en overeind te houden.

Onze visie: krachtgericht werken met sociale netwerken

Informele netwerken versterken, dat is een complexe maar noodzakelijke uitdaging. 
In een veerkrachtig sociaal netwerk staat verbondenheid centraal. Een sociaal netwerk geeft mensen meer levenskwaliteit. Het helpt hen wensen, dromen en doelen op een duurzame manier waar te maken. 

Een sociaal netwerk is niét bedoeld om enkel meer informele 'zorg' te installeren -- al is dat soms een mooi meegenomen resultaat. Onze visie gaat dus ver voorbij deze instrumentele visie op sociale netwerken.

Het werken aan en met sociale netwerken is geen bijkomende methode of techniek, maar een fundamenteel uitgangspunt van elke kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening
Van professionals vraagt dat

  • een participatieve basishouding naar cliënt én informeel netwerk
  • een samenwerking op basis van gelijkwaardigheid 
  • een kijk op professionaliteit die gelooft in eigen krachten van mensen, maar onverminderd het recht op (formele) hulp en zorg garandeert.     

Wat doet SAM?

In het sociale werkveld wordt nu al veel belang gehecht aan samenwerking met het informele sociale netwerk van mensen. Maar er zijn heel wat drempels, bij hulpverleners, bij cliënten en bij organisaties.

  • Voor professionals die betrokken zijn bij het Geïntegreerd Breed Onthaal biedt SAM een leeraanbod over krachtgericht werken met sociale netwerken. Interesse? Neem contact op met Kristin Nuyts
  • We schreven ook een kadertekst waarin je verdieping van visie en uitgangspunten vindt.
  • In de periode 2019-2022 werkte SAM met Odisee-Kenniscentrum Gezinswetenschappen en De Link vzw aan een project over buddywerkingen als een manier om het sociaal netwerk van mensen in kwetsbare situaties te versterken. We ondersteunden deze projecten met een lerend netwerk en intervisies. Als eindresultaat maakten we de film ‘Van buddy tot community’. Organisaties en buddy’s getuigen openhartig over hun ervaringen, leerpunten en zoektocht om de projectwerking te verduurzamen. Bekijk de video's
  • Overzicht nodig? We hebben een breed zicht op en een netwerk van partners die eveneens rond dit thema werken. Complementair samenwerken dragen we hoog in het vaandel. We helpen je verder als jij door de bomen het bos niet meer ziet. 
Download de kadertekst
Download
Krachtgerichte ondersteuning van sociale netwerken
Heb je een vraag? Neem contact met ons op
Kristin Nuyts

Kristin Nuyts

+32 492 73 54 27
Arbeid