Hoe communiceren over het coronavirus met mensen in verschillende doelgroepen?

Jongeren, anderstaligen, buurten, ...: hoe informeer je op maat?

Kortom (vereniging voor overheids- en socialprofitcommunicatie) groepeert alle mogelijke materiaal en knowhow om te communiceren in tijden van Corona: crisiscommunicatie, communicatie over officiële richtlijnen, interne communicatie naar medewerkers toe en good practice. Ga naar de overzichtspagina

Met onder meer een voortdurend aangevulde excelsheet 'moeilijk bereikbare doelgroepen'.

Hoe communiceer je inclusief naar gemarginaliseerde en kwetsbare groepen over COVID-19 en de genomen maatregelen? Het Rode Kruis, de Wereldgezondheidsorganisatie, en de coördinatie van humanitaire aangelegenheden binnen de Verenigde Naties schreven leerpunten en aanbevelingen neer (Engels). Lees meer

Eenvoudige taal

Informatie over corona in eenvoudige taal voor kwetsbare lezers: in beeld en tekst vind je bij Wablieft. Met anderstalige versies voor wie geen Nederlands begrijpt. Lees meer

Een Nederlandse verzameling van communicatiemiddelen in begrijpelijke taal vind je bij Movisie. Lees meer

Voor anderstaligen

NIEUW - Filmpjes in zestien talen én eenvoudig Nederlands leggen uit hoe dat zit met heropstart van de scholen, opvang en afstandsonderwijs. Een realisatie van De Schoolbrug samen met Stad Antwerpen en Atlas.

In opdracht van Samenlevingsopbouw vertaalde het Agentschap Integratie en Inburgering de richtlijnen van de overheid in 11 talen. Download de fiches op de website van Samenlevingsopbouw 

Nog meer documenten in verschillende talen vind je bij het Agentschap Integratie en Inburgering. Voor de communicatie over COVID-19 geldt een afwijking op de taalwetgeving.

In buurten

In contact blijven/komen met je buren in tijden van Corona kan via het onlineplatform HOPLR. 

Voor huurders

Huren in tijden van Corona. Bij het Huurdersplatform vind je alvast een helder antwoord op enkele veelgestelde vragen. Neem een kijkje 

Ouders

NIEUW - Bednet lanceert het Bednet-helpcenter, een platform waar ouders en leerkrachten terecht kunnen met vragen over onderwijs op afstand in coronatijd. Wat als één kind thuis les blijft volgen en de andere naar school mag? Hoe kun je je klas motiveren om toch met school bezig te zijn? 

Preteaching: hoe leg je dat uit aan ouders die nog niet zo goed Nederlands verstaan?

• De Schoolbrug maakte een filmpje in verschillende talen . 
• Bij Klasse vinden scholen vertaalfiches voor communicatie
• Onderwijs Vlaanderen heeft een filmpje dat in verschillende talen ondertiteld is

Vanaf 30 april verzorgt Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning EXPOO elke twee weken een radio-uurtje: Radio EXPOO. De eerste uitzending gaat over de vraag: hoe kunnen wij ouders, kinderen, jongeren vandaag ondersteunen in hun mentale veerkracht? Lees meer

Agentschap Opgroeien verzamelt alle veelgestelde vragen (en antwoorden) over de genomen maatregelen rond  COVID-19 en de impact op de hulp- en dienstverlening van Jeugdhulp en Kind en Gezin. Lees meer

Voor jongeren en kinderen

NIEUW -  Het Kinderrechtencommissariaat, de Kinderrechtencoalitie en het Kenniscentrum Kinderrechten willen het perspectief van kinderen en jongeren meer aan bod laten komen. Ze laten hen aan het woord in een online-enquête bij 8- tot 17-jarigen. Invullen kan tot 17 mei.

Hoe overtuig je tieners van nut en noodzaak van de beleidsmaatregelen en hoe bevorder je het gedrag dat de besmettingscurve zou moeten afvlakken? 10 tips van de Radboud Universiteit

SOM bundelt materiaal om kinderen en jongeren te sensibiliseren over de te volgen COVID-19 maatregelen. Neem een kijkje 

Veel jongeren geloven de ernst van de zaak nog niet, blijven rondhangen en met elkaar nauw optrekken. Samenlevingsopbouw Antwerpen en Samen op Straat ontwikkelden een filmpje met slam poetry dat zich expliciet richt op drarries. Bekijk het fantastische facebookfilmpje 

Nuttige tips om te praten met kinderen over corona vind je bij EXPOO, Awel,  VRT , WAT WAT en Onderwijs Vlaanderen, de Gezinsbond, Unicef. Je kan ook naar deze websites verwijzen voor nuttige tips om een langere periode thuis met de kinderen aangenaam te houden. 

Voor mantelzorgers en naasten

Een goed afscheid van geliefden is belangrijk, juist ook voor mantelzorgers en naasten. Waar hebben zij behoefte aan en hoe kunnen professionals hen passend ondersteunen? Agora en Movisie verzamelen inzichten in een thema-artikel. Lees meer  

Als mantelzorgers de zorg voor hun naaste niet meer aan kunnen, lopen ze het risico om te ontsporen in gedrag dat ze liever niet willen vertonen. Het is vaak een gevolg van overbelasting, onmacht, onkunde of onwetendheid. Goede zorg slaat sluipenderwijs om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of compassie-moeheid. Lees het artikel over 'Ontspoorde mantelzorg in Movisie  

Fake news ontmaskeren

De WHO heeft een pagina ‘myth busters'.

Hulp voor bijzondere doelgroepen

Tips en ervaringen voor wie werkt met thuislozen, mensen in instellingen, drugsgebruikers, mensen in huiselijk geweldsituaties, ...

In jeugdhulpverlening

vzw Cachet geeft corona-ondersteuning aan begeleiders en jongeren in jeugdhulpvoorzieningen. Bekijk het overzicht

De Signs  of Safety community (een methode uit de jeugdzorg) ondersteunt praktijkwerkers in hun opdracht tijdens de corona-crisis met een besloten facebookgroep. Hoe ga je bijvoorbeeld om met de onzekerheid bij het prioriteren welke casus nu aandacht krijgt en welke tijdelijk kan wachten? Jeugdzorgwerkers uit de hele wereld delen voorbeelden en stellen vragen. Ga naar de facebookpagina

Door de maatregelen tegen het coronavirus moesten organisaties in de jeugdhulp hun werking op enkele dagen tijd heruitvinden. Luc Deneffe, directeur van De Wissel - een begeleidingsnetwerk voor kwetsbare jongeren en gezinnen: “Het is ongelooflijk hoe vlot medewerkers zich aanpassen.” Lees in het interview op Sociaal.net hoe ze dat bij De Wissel aanpakken

Jeugdrecht.be bundelt tools en overzichten  

Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens overloopt wat de maatregelen betekenen voor de jeugdhulp, het jeugdwerk en het jeugdwelzijnswerk, de opvang en noodopvang voor gezinnen en kinderen en jongeren die dakloos zijn of die in een precair statuut zitten. Ze vraagt om alert te zijn voor mogelijke zware neveneffecten van deze crisis en de aanpak ervan, om de effecten te temperen.  Lees meer  . De pagina wordt regelmatig geactualiseerd.

In straathoekwerk en outreachend werken

De meeste straathoekwerkers zijn nog steeds aan het werk, ook al heeft onze overheid (terecht) heel strenge maatregelen opgelegd aan zijn burgers. Waarom gaan zij nog naar buiten en wat doen zij daar? Lees de bijdrage op Sociaal.net

Straathoekwerkers vinden nieuwe manieren om verbinding te maken met hun gasten. Lees meer

In drugshulpverlening

NIEUW - Op www.druglijn.be/covid-19 vind je

• publieksinfo over de risico’s van alcohol of andere drugs en COVID-19
• advies over matigen, minderen of stoppen, herval voorkomen en veilig gebruik (harm reduction)
• info voor bezorgde naastbestaanden

NIEUW - Op de website van de VAD vinden hulpverleners richtlijnen, praktijkvoorbeelden en links naar regionale dienstverlening.

Een gids uit het UK

Mensen met autisme

Hoe communiceren over Covid-19 met mensen met autisme? Een blogbijdrage van Peter Vermeulen

Voor housing-first-werkingen

Een internationale uitwisseling van Housing-First-medewerkers leverde een lijst van 11 tips op voor het werken in tijden van lockdown

Uit het UK: aanbevelingen voor telefonische ondersteuning voor housing first-cliënten               

Voor thuislozenzorg

Ook hier is het UK een goede bron van informatie

• Tips en aanbevelingen voor thuislozenzorg 

• Informatie voor daklozenopvang

Op de website van Groundswell vind je:

• Advies voor buitenslapers
• Advies voor mensen in hostels en tijdelijke onderkomens

Webinar thuislozenwerkingen. Homeless Link, een Britse ondersteuningsorganisatie voor thuislozenwerkingen, hield een webinar over de aanpak inzake  COVID-19. Herbeluister hier (59 minuten)

Voor werkingen rond intrafamiliaal geweld

Family Justice Center Antwerpen en CO3 geven vijf tips voor het omgaan met conflicten in het gezin tijdens de coronacrisis. Lees meer

Aanbevelingen over op gender gebaseerd geweld en de COVID-19 pandemie vind je ook bij Gender Based Violence Area of Responsibility: een samenwerking van VN-agenschappen, niet-gouvernementele organisaties, academici en andere specialisten. Lees meer

Verschillende professionals waarschuwen voor een toename van huiselijk geweld. Het Nederlandse Movisie zet hun tips op een rijtje. Lees het artikel

vzw Zijn maakte een Survival Kit om aan ‘mensen onder druk’ te geven. Download hier

Hulplijn 1712 ontwikkelde een printbare poster ‘Omgaan met conflicten in het gezin tijdens de coronacrisis. 5 Tips’  

Een toolkit voor diensten die zich verplicht zien om vanop afstand te gaan werken (UK)

Goede praktijken voor wie mobiele toestellen inzet in de context van partnergeweld, aanranding en geweld tegen vrouwen (UK)

Quarantaine en huiselijk geweld: ervaringen en tips van hulpverleners (UK)   

Voor gevangenissen

Richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie en van de Centers for Disease Control and Prevention

Voor de geestelijke gezondheidszorg

OCHA (United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) maakte op 17 maart 2020 een interim-briefing over geestelijke gezondheidszorg en psychosociale bijstand toegespitst op de huidige COVID-19 uitbraak. Download de Nederlandstalige versie 

OCHA werkte in 2007 al algemene richtlijnen uit over geestelijke gezondheid en psychosociale bijstand in crisissituaties. De nadruk ligt op intersectoraal werken. Het materiaal bestaat in verschillende talen. Lees meer 

Voor mensen met een verstandelijke beperking

Beschermende kledij: het kan flink schrikken zijn voor sommige cliënten. En social distancing betekent meestal: geen familie, geen knuffels, en niet de gebruikelijke activiteiten. Het Nederlandse Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) geeft tips aan professionals in de gehandicaptenzorg zodat corona niet tot (meer) probleemgedrag leidt. Lees meer

De geanimeerde website corona.steffie.nl legt het coronavirus heel overzichtelijk uit voor mensen met een verstandelijke beperking en andere kwetsbare doelgroepen. Opgelet met de inhoud: sommige thuisblijfregels zijn in Nederland soepeler dan bij ons. 

Ook Joyce Voeten, een Nederlandse arts voor verstandelijk gehandicapten, maakte filmpjes voor cliënten:

• wat is het coronavirus
• de onzichtbaarheid van het virus
• geen bezoek meer mogen ontvangen

De Nederlandse zorgorganisatie Philadelphia heeft een videokanaal op YouTube voor mensen met een verstandelijke beperking : ‘Hallo Thuis’. De uitzendingen, inclusief een dagelijks journaal, volgen een vaste dagstructuur en zijn voor iedereen te bekijken.  Lees meer

De Nederlandse zorgorganisatie Aveleijn (voor mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid) heeft een speciaal telefoonnummer geopend voor een gezellig praatje of tips voor activiteiten op de eigen kamer. 

Open Thuis Limburg (OTL) en ZITDAZO maakten samen filmpjes met uitleg over corona, voor mensen met een licht verstandelijke beperking en voor kinderen:

• Trage versie

• Snellere versie
• Kinderfilmpje

Uit Nederland:

• Een brochure om Corona uit te leggen in eenvoudige taal aan mensen met een verstandelijke beperking  
• een duidelijke website en poster over het virus en de hygiënemaatregelen

Fiches in klare taal met foto's en pictogrammen (download hieronder), vertaald uit het Engels op initiatief van docenten van de Arteveldehogeschool en Special Olympics.

Psychiater Jannelien Wieland van de Nederlandse zorgorganisatie Cordaan vertaalde een Italiaanse handleiding gebaseerd op ervaringen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in Italië. Een uitgebreid document met praktische tips. 
Download hieronder.

Mentale gezondheid

Bij De Zorgsamen kon je een webinar bijwonen over 'je veerkracht versterken'. Herbekijk het hier

De Zorgsamen roept professionals uit welzijn en zorg ook op om tips te posten over hoe je omgaat met de psychosociale gevolgen van corona op jezelf. Deel je getuigenis

Icoba geeft op zijn website een overzicht van ondersteunende initiatieven waar je als werknemer in zorg en welzijn gratis toegang toe hebt. Met als onderdelen: zelfzorg en zorg voor elkaar; psychologische bijstand; veilig omgaan met patiënten; en communicatie. Ga naar de webpagina

Hoe houd je het hoofd boven water? Aanbevelingen voor de mentale gezondheid, vanwege de Wereldgezondheidsorganisatie, voor het grote publiek en voor professionals. 

In Hong Kong verwerkten ze de ervaring met de SARS-epidemie in folders in tal van talen over geestelijke gezondheid bij een pandemie.

Voor psychosociale hulpverleners of mensen die binnen de organisatie verantwoordelijk zijn voor de zorg voor het personeel: een online snelcursus van het Rode Kruis in samenwerking met de FOD Volksgezondheid en de Vlaamse overheid . Handvatten om psychosociale ondersteuning te bieden in tijden van COVID-19. Lees meer 

Hoe weer je het virus uit je hoofd?  De Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid bundelt op haar website tips en verhalen om tijdens Corona ook geestelijk gezond te blijven. Lees meer 

Beleidsaanbevelingen

Vanuit de praktijk komen er regelmatig beleidsaanbevelingen om kwetsbare mensen voldoende te beschermen. Een overzicht.

NIEUW - Het Kinderrechtencommissariaat hield een uitgebreide bevraging bij kinderen en jongeren. Op basis daarvan publiceert het op 26 mei een onderzoeksrapport en een advies voor de Vlaamse overheid. 
Eerder vroeg het in een beleidsadvies extra aandacht voor kinderrechten en het kindperspectief in de aanpak van de coronacrisis. Ook in een opiniestuk vroeg het om in de exitstrategie rekening te houden met het belang van het kind. SAM ondertekende mee.

"Start niet met pre-teaching als een pak leerlingen uit de boot dreigen te vallen", zeggen Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, Uit de Marge, Samenlevingsopbouw en ATD Vierde Wereld. Lees meer

Een grote groep middenveldorganisaties vraagt in aan de verschillende overheden om geen groepen uit het oog te verliezen. Voor mensen zonder bestaansmiddelen, vlotte toegang tot de gezondheidszorg of onderdak is het onmogelijk om zich aan de opgelegde regels te houden. “Elke mens die zich op ons grondgebied bevindt, met of zonder onderdak, met of zonder papieren, moet worden beschermd. Dit is in het algemeen belang.” Lees de open brief

De voorzitter van de Liga voor Mensenrechten houdt een pleidooi om de exitstrategie ook rekening te houden met het mensenrechtenperspectief. Lees het opiniestuk

De Vlaamse Jeugdraad schrijft een vervolg op haar aanbeveling over de mentale en fysieke ruimte voor kinderen en jongeren: een overzicht van wat er sinds het begin van de crisis zoal veranderd is. Lees meer 

Het platform tegen Energiearmoede doet aanbevelingen over betalingsachterstanden. Het baseert zich op getuigenissen en de analyse van de procedures in de drie gewesten. Lees meer

Feantsa (de Europese federatie van thuislozenwerkingen) doet deze aanbevelingen:

• ga gericht pro-actief outreachen en testen
• vrijwaar de toegang tot voedsel en hygiëne 
• geef toegang tot veilige accommodatie
• zet een moratorium op uithuiszettingen
• voorkom stigma en moedig solidariteit aan
• bescherm medewerkers en vrijwilligers 
• geef voorrang aan niet dwingende maatregelen voor thuislozen

Lees meer

• 'Voedselhulp is nodig, structurele oplossingen ook'. Als de coronacrisis eenmaal bezworen is, is het hoog tijd om meer structurele maatregelen te treffen. Opiniestuk van Samenlevingsopbouw en SAM 
• Samenlevingsopbouw Brussel, de verenigingen van het Brussels Platform Armoede en CAW Brussel roepen de Brusselse regering op om extra beleidsmaatregelen te nemen voor thuislozen, mensen zonder wettig verblijf en mensen in armoede. Lees meer
• vzw Straatverplegers roept om om dakloze mensen zo snel mogelijk te testen op Covid-19. Lees meer

• Uit de Marge doet een oproep aan beleidsmakers om oog te hebben voor de situatie waar kinderen en jongeren in een kwetsbare positie zich in bevinden op het vlak van onderwijskansen, huisvesting, psychisch welzijn, precaire werkomstandigheden en toegang tot gezonde voeding en gezondheidszorg. Lees meer
• Netwerk tegen Armoede, Samenlevingsopbouw, Welzijnsschakels, Welzijnszorg en ATD Vierde Wereld waarschuwen dat mensen in armoede totaal geïsoleerd dreigen te raken en essentiële hulp zullen missen. Armoedeorganisaties doen concrete aanbevelingen aan lokale besturen, dienstverleners en onderwijs om hulp te bieden tijdens de corona-crisis. Lees meer
• Alle meest kwetsbaren moeten maximaal beschermd worden, ook asielzoekers en daklozen. Een dringende oproep van 11.11.11, Amnesty International Vlaanderen, de Liga voor Mensenrechten, Orbit vzw, het Netwerk Tegen Armoede, Samenlevingsopbouw en Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Lees meer
• De sociale sector legt eisen voor compenserende maatregelen op tafel. SOM eist van de Vlaamse en federale regering maatregelen voor financiële stabiliteit voor organisaties in de welzijns- en zorgsectoren. Lees meer

Overzicht houden

Kan je de overheidsrichtlijnen nog overzien? Deze updates en overzichten kunnen je helpen.

Het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting publiceert een interfederaal overzicht van maatregelen die tijdens de COVID-19-crisis een ondersteuning kunnen betekenen in situaties van armoede en bestaansonzekerheid. Lees meer

IROJ - Voor professionals die te maken krijgen met eerste vragen van kinderen, jongeren, ouders en andere betrokkenen is er nu een overzicht van het volledige online aanbod in de jeugdhulp. Ook initiatieven die leefgroepen, ouders en gezinnen kunnen ondersteunen bij daginvulling. Wordt wekelijks geüpdatet.

SOM (federatie van sociale ondernemingen) vat samen welke infonota's essentieel zijn. 

VVSG – Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten: richtlijnen per sector, onder meer voor jeugdhulp en ocmw’s.

Zorg en Gezondheid bundelt richtlijnen:

• voor zorgprofessionals
• en voor opvangcentra dak- en thuislozen en inloopcentra

OCMW - De POD Maatschappelijke Integratie bundelt instructies en FAQ's

De POD-MI geeft ook richtlijnen voor voedselbedeling en vraagt om te signaleren waar voedselbedeling wegvalt door het wegvallen van vrijwilligers

Richtlijnen vanuit de Federale Overheid 

Sciensano is een website voor zorgverleners met de laatste informatie over de epidemiologische situatie, procedures, communicatiemateriaal voor het brede publiek.

Febelfin bundelt vragen en antwoorden over betalingsuitstel van hypothecair krediet van  particulieren. Lees meer

Welke info ontbreekt nog? Heb je zelf tips? Essentiële info gevonden? Meld ze via onze contactpagina