Hoe maak je de gevangenis autismevriendelijk?
Het leven in de gevangenis brengt veel onduidelijkheid en onzekerheid met zich mee. Dat kan lastig zijn voor mensen met autisme, maar ook voor andere gedetineerde personen.
De gevangenis autismevriendelijk(er) maken heeft dan ook een positief effect op al wie daar verblijft en werkt.
Voorspelbaarheid creëren in de grote gevangenisstructuur is niet evident. Veel factoren spelen een rol, waarop niet altijd impact mogelijk is: infrastructuur, wetgeving, richtlijnen van justitie, procedures, overbevolking, personeelstekort.
Toch kan je altijd invloed hebben, ook met kleine ingrepen. Vaak hebben die een groot effect. En soms wordt dat een olievlek.
Het begint alvast bij bewustwording.
Deze 7 tips en downloads helpen je op weg.
1. Maak duidelijk wat je bedoelt
Duidelijke communicatie is voor iedereen helpend.
- Gebruik eenduidige en concrete taal.
- Leg uit waarom iets niet kan of waarom iets verandert.
- Schrijf in korte zinnen en gebruik eventueel foto’s erbij.
- Geef uitleg bij gevangenisjargon.
2. Geef een overzicht
Als iemand nog maar pas in de gevangenis is, kunnen er veel onduidelijkheden zijn.
Waar ben je? Waar moet je heen? Hoe verloopt de internering of detentie? Hoe ziet een activiteit eruit?
Het kan helpend zijn om dit (visueel) uit te leggen.
3. Bied voorspelbaarheid
Vaste afspraken, kalenders of schema’s kunnen houvast bieden.
Communiceer vooraf duidelijk en concreet over veranderingen.
Leg ook uit wat er hetzelfde blijft.
Hoe minder onzekerheden, hoe beter. Voorspelbaarheid biedt rust.
4. Geef tijd
Mensen met autisme reageren soms trager, zeker bij plotse veranderingen of onduidelijkheid.
Probeer tijd en begrip op te brengen voor een vertraagde reactie op een vraag of instructie.
5. Zorg voor een zintuiglijk aangepaste omgeving
De gevangenis is een prikkelrijke omgeving met geluiden, licht, geuren en aanrakingen.
Bij sommige mensen met autisme komen bepaalde prikkels hard(er) binnen. Ga na of je overprikkeling kan voorkomen of verminderen.
6. Werk met sterke kanten
Naast de uitdagingen brengt autisme ook sterke kanten met zich mee. Iedereen wil er graag bij horen en gezien worden.
Benut de talenten.
7. Verruim je blik op autisme
Hoe kan je meer over autisme te weten komen?
- Praat met autistische mensen.
- Volg een inleef- of ervaringssessie.
- Lees artikels/boeken, bekijk documentaires/programma's/films of beluister podcasts over autisme.
Deze tips zijn gebaseerd op het Zakboekje autismevriendelijkheid van sterkmakers in autisme.
Downloads
Actieplan ter inspiratie voor alle PI’s