Hierdoor luidt dit artikel 15 vandaag als volgt:

Art. 15.

§ 1. Deze wet treedt in werking op de eerste dag van de vierde maand die volgt op de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, met uitzondering van paragraaf 2 die in werking treedt op de eerste dag van de zevende maand die volgt op de bekendmaking van deze wet in het Belgisch Staatsblad.

§ 2. Deze wet is van toepassing op elke vervallen en onbetaalde schuld van een consument aan een onderneming die voortkomt uit een overeenkomst die werd afgesloten vóór haar inwerkingtreding wanneer de betalingsachterstand ontstaat na de inwerkingtreding ervan.

Deze wet is tevens van toepassing op elke minnelijke invordering van schulden en op elke activiteit van minnelijke invordering van schulden van een consument aan een onderneming die voortkomen uit een overeenkomst die werd afgesloten vóór haar inwerkingtreding wanneer de minnelijke invordering en de activiteit van minnelijke invordering ontstaan na de inwerkingtreding ervan.

In afwijking van artikel XIX.4, derde lid, van het Wetboek van economisch recht, worden de verwijlinteresten en forfaitaire vergoedingen die voor de datum van inwerkingtreding van deze wet werden overeengekomen in overeenstemming met de artikelen I.8, 22°, VI.82 en VI.83 van het Wetboek van economisch recht, maar die de in artikel XIX.4 van hetzelfde Wetboek bepaalde bedragen overschrijden, verminderd overeenkomstig de drempels vastgesteld in artikel XIX.4.

Het derde lid geldt niet indien de overeenkomst werd gewijzigd of vernieuwd na de inwerkingtreding van deze wet.

 

Wat betekent dat concreet voor de toepassing in de tijd van boek XIX WER en de toepassing van art. XIX.4 WER?

 

Fase 1: nieuwe overeenkomsten

Vanaf 1 september 2023 geldt het nieuwe boek XIX WER voor nieuwe overeenkomsten tussen ondernemingen en consumenten (ongeacht of de prijs contractueel of reglementair is vastgelegd) die onder het toepassingsgebied van boek XIX WER vallen en vanaf die datum tot stand zijn gekomen.

In deze gevallen geldt o.m. dat een toepasbaar schadebeding het wettelijk plafond van art. XIX.4 WER niet mag miskennen, op straffe van nietigheid bij overschrijding van de hierin bepaalde maxima:

Art. XIX.4. In geval van gehele of gedeeltelijke niet-betaling van de schuld (…) kan geen enkele andere betaling dan deze hierna vermeld worden gevorderd van de consument:

1° de verwijlinteresten die niet hoger mogen zijn dan de interest tegen de referentie-interestvoet vermeerderd met acht procentpunten bedoeld in artikel 5, tweede lid, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties (= 12% in het tweede semester van 2023). Deze interesten worden berekend op de nog te betalen som,

en/of;

2° een forfaitaire vergoeding, in zoverre ze uitdrukkelijk bepaald is, waarvan het bedrag niet hoger mag zijn dan:
a) 20 euro als het verschuldigde saldo lager dan of gelijk aan 150 euro is;
b) 30 euro vermeerderd met 10 % van het verschuldigde bedrag op de schijf tussen 150,01 en 500 euro als het verschuldigde saldo tussen 150,01 en 500 euro is;
c) 65 euro vermeerderd met 5 % van het verschuldigde bedrag op de schijf boven 500 euro met een maximum van 2000 euro als het verschuldigde saldo hoger dan 500 euro is.

Overschrijdt een voorzien schadebeding één van deze maxima dan is het schadebeding (in zijn geheel) nietig. Dat betekent dat het niet mag worden toegepast en dat de onderneming (of de schuldinvorderaar namens hem) geen aanspraak heeft op een schadevergoeding voor de wanbetaling door de consument en hierdoor veroorzaakte kosten van minnelijke invordering.

 

Fase 2: eerder afgesloten overeenkomsten

Sinds 1 december 2023 is boek XIX eveneens van toepassing op (oude) overeenkomsten die voor 1 september 2023 afgesloten zijn:

• wanneer de betalingsachterstand ontstaat na 1 september 2023
• of wanneer de minnelijke invordering (door de schuldeiser of schuldinvorderaar) of de activiteit van minnelijke invordering (door de schuldinvorderaar: een incassokantoor, gerechtsdeurwaarder of advocaat) ontstaat na 1 september 2023.

De recente toevoeging door de wet van 5 november nuanceert in deze situaties de sanctie van de nietigheid wanneer een toepasbaar schadebeding de maxima van art. XIX.4 WER niet respecteert, waarbij dan een hoger bepaald schadebeding verminderd wordt totdat het die maxima wel in acht neemt. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden:

• het schadebeding mag niet nietig zijn wegens schending van de artikelen I.8, 22°, VI.82 of VI.83 WER, bv. omdat het compleet onduidelijk is geformuleerd (en zo art. I.8, 22 WER miskent) of omdat het schadebeding niet wederkerig is (en zo art. VI.83, 17° WER miskent);
• en de overeenkomst mag niet gewijzigd of vernieuwd zijn sinds 1 september 2023 (waarbij de onderneming de kans had om het schadebeding in overeenstemming te brengen met art. XIX.4 WER).

 

Wil je meer weten?

Voor de praktijk en (juridische) adviesfunctie van budget- en schuldhulpverleners wordt het nieuwe boek XIX WER even relevant als de wet van 20 december 2002 “betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument” (WMI) die door de invoeging van boek XIX WER wordt opgeheven.

Maar zoals vaak met nieuwe wetgeving rijzen er (juridische) vragen over de concrete toepassing of interpretatiekwesties. Over de overgangsbepalingen, maar bijvoorbeeld ook over de toepassing van art. XIX.4 WER: in specifieke (sector)wetgeving zijn immers soms afwijkende bepalingen opgenomen over de (maximale) hoogte van een schadebeding of het aanrekenen van kosten voor herinnerings- en aanmaningbrieven.

Waar vind je meer info?

• Abonnees van het Handboek Schuldbemiddeling vinden daar nu al een uitgebreide bespreking van boek XIX.
  Zie boekdeel ‘Juridische grondregels over schulden’, deel ‘Invordering van schulden’, ‘Hoofdstuk 1bis – Toekomstig recht: boek XIX WER schulden van de consument’).
  En boekdeel ‘Kredietschulden, bankdiensten en verzekeringen & bescherming van de consument’, deel ‘Bescherming van de consument’, ‘Hoofdstuk 4 – Schulden van de consument en boek XIX WER’
• SAM zal  infofiches over boek XIX WER publiceren en bekendmaken via nieuwsbrieven en website.. Houd je mailbox in de gaten of abonneer je hier.

 

Lees ook:

• Wet Schulden van de consument: positieve stap, maar verdere hervormingen nodig
• De minnelijke invordering van consumentenschulden wordt hervormd: stand van zaken