Opinie

Jongeren sanctioneren zonder in gesprek te gaan, vergroot de kans op radicaliseren. Het is essentieel dat we luisteren naar jongeren. Ze hebben nood aan vertrouwensfiguren en veilige plekken om op verhaal te komen. En laat dat nu net de kern van het straathoekwerk zijn.

De actualiteit hakt diep in op jonge levens, veraf en dichtbij. Samenleven vandaag staat op scherp. Superdiversiteit wordt vaak vertaald in een polariserend discours en dat zorgt voor onzekerheid en frustratie. Dat is ook voelbaar in de wijken waar straathoekwerkers werken. SAM, steunpunt Mens en Samenleving en het Limburgs Steunpunt Straathoekwerk vangen veel signalen op. Straathoekwerkers en andere sociale professionals zien veel verdriet, angst en frustratie bij jongeren in hun zoektocht naar identiteit, zingeving en een plek in onze samenleving. Want alles draait voor hen om de vraag ‘Hoor ik erbij?’.

Open en eerlijk gesprek

Het is essentieel dat we luisteren naar jongeren. Ze hebben nood aan vertrouwensfiguren en veilige plekken om op verhaal te komen. Want opgekropt verdriet of frustratie zorgt voor moeilijkheden op lange termijn. Veel jongeren hebben het gevoel geen plek te vinden en niet gehoord worden in onze samenleving. In hun zoektocht naar identiteit grijpen ze soms terug naar radicalere standpunten. Radicalisering gebeurt vooral bij jongeren die het gevoel hebben niet mee te tellen en die de band met onze samenleving verloren hebben.

Hierin ligt een uiterst belangrijke rol voor straathoekwerkers. Zij laten deze jongeren niet los en luisteren naar hen. ‘Luisteren’ betekent niet dat ze zomaar alle gedrag goedkeuren. Door open en eerlijk in dialoog te gaan, ontstaat net de mogelijkheid om jongeren te confronteren met hun gedrag en mogelijke consequenties.

Angst is een slechte raadgever

Sanctioneren zonder in gesprek te gaan, vergroot de kans op radicaliseren. En dat is wat we niet willen. Met harde taal en zware sancties alleen komen we er niet. We moeten vinger aan de pols houden en weten wat achterliggende oorzaken van frustratie zijn. Dan pas krijgen we zicht op wat nodig is. Een valkuil is dat alle emoties op één hoop worden gegooid. Niet elke vorm van frustratie is radicalisering of zal daartoe leiden. Angst is alleszins een slechte raadgever.

Werken aan een integrale aanpak

De rol van straathoekwerkers is duidelijk: ze bouwen een relatie op en laten jongeren niet los. Ze houden de vinger aan de pols. Zo werken ze aan de kwaliteit van leven van jongeren. En komen ze tot aanbevelingen waar jongeren en de ruimere samenleving iets aan hebben. Minister Weyts stelt dat “we dit niet zullen oplossen door er straathoekwerkers op af te sturen”. Straathoekwerk is inderdaad geen toveroplossing en dat ambieert het ook niet. Maar straathoekwerkers hebben wel een belangrijke brugfunctie. Straathoekwerk zorgt er mee voor dat we zoveel mogelijk jongeren aan boord houden.  Laten we vooral werken aan een integrale aanpak, waar ieder zijn rol kan spelen. Wij zijn alvast zeer bereid om mee aan tafel te zitten.

 

De auteurs:

Ward Christens, Tamara Laevaert en Koen Spiessens van SAM, steunpunt Mens en Samenleving. SAM ondersteunt straathoekwerkers en andere sociale professionals.

Steve Roten van LiSS, het Limburgs Steunpunt Straathoekwerk.

 

 

(Photo  Ulrich Pickert, Unsplash)