Inclusie

Interculturaliseren

Zestig procent van de middenveldorganisaties ziet de diverse samenleving als een uitdaging. Vaak is de diversiteit van de samenleving ook niet weerspiegeld in de organisaties zelf.

Werken aan een inclusieve samenleving betekent:

• machtsverhoudingen en denkbeelden ter discussie stellen  die samenleven in diversiteit bemoeilijken
• en  ze  vanuit en binnen sociaal werk zelf veranderen

SAM helpt sociale professionals en organisaties strategieën te vinden om hun werking te interculturaliseren.  Daartoe plannen we eerst een terreinverkenning. 

Handicap, emotionele ontwikkeling en onzichtbare kwetsbaarheden

Steeds meer mensen met een handicap kiezen ervoor om hun leven zelfstandig in te richten. Zij moeten terechtkunnen in reguliere diensten.

Ook krijgen sociale professionals vaak te maken met cliënten met moeilijk te begrijpen gedrag. Dat wordt vaak veroorzaakt door een onzichtbare handicap, of doordat verschillende aspecten in hun ontwikkeling niet in evenwicht zijn met elkaar. Dat maakt hen emotioneel kwetsbaar, en maakt ook dat professionals hun ondersteuningsnoden niet onderkennen.

• Aandacht voor handicap, emotionele ontwikkeling en onzichtbare kwetsbaarheden is om die redenen een belangrijke vaardigheid voor alle sociale professionals.
  SAM versterkt sociale professionals binnen het Geïntegreerd Breed Onthaal en de eerste lijn met leermiddelen en leeractiviteiten over sociaal werk en deze thema's. We gaan hiervoor op zoek naar partners. Signalen uit het werkveld  spelen we door naar het beleid.
• Het denkkader rond emotionele ontwikkeling biedt sociale professionals mogelijkheden om hun begeleiding aan te passen aan de noden van de cliënt. Als trekker en partner van het expertisenetwerk SEN-SEO doet SAM dit denkkader mee ingang vinden in het sociaal werkveld. De komende jaren zetten we daarbij in het bijzonder in op de eerste lijn en Geïntegreerd Breed Onthaal, en op hulpverlening voor jongeren (ambulante en residentiële diensten Jongerenwelzijn, (buitengewoon) onderwijs, CLB’s). 

Casemanagers zorg

Werkzoekenden met een meervoudige problematiek krijgen in Vlaanderen twee begeleiders om hen toe te leiden naar betaald werk: vanuit VDAB én vanuit het beleidsdomein ‘zorg’. SAM ondersteunt de casemanagers ‘zorg’, die nood hebben aan ondersteuning, vorming en uitwisseling.

• We brengen in kaart wat er nodig is.
• We ontwikkelen een digitaal info- en uitwisselingsplatform.
• We werken een aansluitend handelingskader uit.  
• We geven op basis daarvan ook beleidsadvies. 

Gebiedsgericht sociaal werk

Structureel sociaal werk kan helpen om van buurten en wijken, gemeenten en steden kansrijke leefomgevingen te maken voor alle bewoners. SAM wil die gebiedsgerichte aanpak mee in het vizier krijgen en versterken: bij het sociaal werk en bij uitbreiding bij lokale besturen. We bieden leeractiviteiten aan, ondersteunen sterke praktijken en kennisdeling over die praktijken, organiseren uitwisseling tussen sociaal werkers, en nemen samen met het praktijkveld initiatieven naar lokale overheden.

Solidariteit: draagvlak stimuleren en praktijk ondersteunen

De nood aan indirecte solidariteit (zoals een herverdelende sociale zekerheid) komt meer dan ooit in beeld, maar wordt tegelijk ook ter discussie gesteld. Tezelfdertijd wordt directe solidariteit (zoals burenhulp, vrijwilligerswerk) gestimuleerd, en ontstaan er veel nieuwe initiatieven.

• SAM ondersteunt het verkennend onderzoek ‘Solidariteit in beeld’ dat de sector Samenlevingsopbouw in 2021 gaat voeren.
• SAM werkt mee aan het lopend onderzoek ‘Soligion’ van diverse universiteiten, en verkent de ontwikkeling van nieuwe vormen van ondersteuning voor sociale professionals en organisaties die solidariteit willen versterken.

Impactgedreven handelen en impactevaluatie in sterk sociaal werk

Hoe werk je impactgedreven? En hoe kan die impact een groter draagvlak opleveren voor sociaal werk? SAM wil meewerken aan een zinvolle plannings- en evaluatiecultuur in het sociaal werk, en gaat praktijkwerkers en hun organisaties daarin versterken.

SAM is partner in een onderzoekstraject, naast academici van UAntwerpen en KULeuven. We doen aan visie- en conceptverheldering, organiseren kennisdeling in een lerend netwerk, en begeleiden een aantal sociaal werkpraktijken in actiegericht onderzoek.

Outreachend werken

Vaak vinden juist de mensen die het meest nood hebben aan een sociaal vangnet, de weg niet naar hulp. We spreken dan van onderbescherming. Bij ‘outreachend werken’ gaan sociale professionals actief contact leggen met mensen die daar niet altijd zelf om vragen. Dat vraagt een nieuwe mindset en een herdenken van je werking.

• SAM biedt ondersteuning en opleidingen voor professionals en hun organisaties om die weg af te leggen.
• Een bijzondere focus gaat naar het onderzoeken van online outreach, voor doelgroepen die uit het openbaar leven verdwenen zijn, bijvoorbeeld jongensprostitués.

Sterk sociaal werk en duurzaamheid

De ecologische crisis krijgt gevaarlijke proporties. Ook op sociaal vlak verkeren we in een mondiale crisis. De klimaatproblematiek heeft steeds grotere effecten op maatschappelijk kwetsbare groepen. Duurzaamheid is dan ook een van de uitdagingen in het actieplan Sterk Sociaal Werk. SAM gaat daarrond aan de slag via visieontwikkeling en door samenwerking op het terrein te stimuleren tussen sociale en ecologische organisaties.  

 

(Foto: Adobe Stock)

Terug naar het overzicht van alle doelstellingen van het meerjarenplan