Hoe ga ik in gesprek met jongeren of gasten?
Eén op één gesprekken
Er heerst veel verdriet, woede, angst en frustratie bij gasten en jongeren. Het is vooral belangrijk om dichtbij te blijven staan en een luisterend oor te bieden. Maar hoe doe je dit?
- Stel vragen vanuit oprechte betrokkenheid.
- Vertrek vanuit een open houding en oordeel niet: je hoeft niet alles goed te keuren wat je ziet of hoort, je kan ook spiegelen en je bezorgdheden uiten vanuit een vertrouwensrelatie.
- Toon begrip en erken emoties. Ze hebben het recht om boos te zijn en hebben er nood aan om dit te uiten.
- Toets af: op wie of wat richten ze hun boosheid of verdriet? Geef context en informatie.
- Met wie in hun omgeving kunnen ze hierover praten? Pols in welke mate ze geïsoleerd zijn (wat een trigger kan zijn voor zwarte of suïcidale gedachten).
- Blijf authentiek en trouw aan jezelf. Doe of zeg geen dingen waar je niet achter staat en speel geen rol.
- Durf jezelf kwetsbaar opstellen. Benoem ook wat de situatie met jou doet. Als je zelf geen antwoorden hebt, communiceer dit eerlijk en zoek samen naar antwoorden.
Groepsactiviteiten
Bij groepsactiviteiten kan je te maken krijgen met heel uiteenlopende en tegengestelde meningen in de groep. Maar het kan ook zijn dat de groepsleden redelijk eensgezind zijn over het conflict. Voor beide situaties kunnen deze tips helpen:
- Maak genoeg tijd en ruimte om iedereen op verhaal te laten komen.
- Luister goed wat er gezegd wordt en stel je aanspreekbaar op.
- Zorg voor voldoende afleiding met ontspannende activiteiten zoals spel, beweging, film, samen eten enz.
Hoe ga je aan de slag met groepen die eensgezind zijn?
Check eerst of de groep een safe space is waar in alle veiligheid gepraat kan worden. Maak hierover eerst duidelijke afspraken. Is de groep geen safe space? Zoek dan mee naar mogelijkheden om individueel of in een andere groep hun ervaringen te delen.
Leeft er een behoefte om binnen de groep iets te doen rond het thema? Enkele ideeën:
- Nodig een spreker uit of bekijk een duidingsfilm.
- Ze kunnen een petitie starten of ondertekenen.
- Er kunnen spandoeken gemaakt worden voor een manifestatie.
- Je kan op een creatieve manier ruimte geven aan gevoelens: muziek, tekenen, schilderen enz.
- Je kan cake verkopen voor het goede doel.
Breng ook je leidinggevende op de hoogte van de groepsactiviteiten, zodat je ingedekt bent als het nodig is.
Hoe ga je aan de slag met groepen waarbij er risico is op polarisering?
Is het best om tegenstelling buiten te houden bij groepsactiviteiten of is er wel ruimte voor?
- Als er een groep pro en een groep contra is, overweeg dan om iets apart te doen. Zorg dan wel voor duidelijkheid.
- Wil je de tegenstellingen liever buiten de groep houden? Zoek mee naar een safe space waar ze wél hun argumenten kwijt kunnen, individueel of in een andere groep.
- Maak duidelijke afspraken over wat wel en niet kan.
- Voorzie eventueel iets om spanningen te kanaliseren, zoals een bokszak.
- Verduidelijk je eigen positie: ben je bemiddelaar, betrokken partij of wil je liever neutraal blijven?
- Vraag ondersteuning aan collega's of een leidinggevende wanneer je vele spanningen vermoedt.
- Het Vlaams Vredesinstituut heeft tips voor 'omgaan met controverse en polarisatie in de klas. De tips zijn ook nuttig voor sociale professionals.
Omgaan met verdriet, boosheid en trauma
Wanneer hebben jongeren of gasten nood aan gespecialiseerde zorg? Wat kan ik als sociale professional doen als ze opgeslorpt worden door verdriet, trauma,...? Een goed gesprek is al veel waard. Maar soms is externe hulp aangewezen.
- Praat open en eerlijk, ook met kinderen en jongeren. Hou wel rekening met wat iemand op die leeftijd aankan.
- Geef informatie waar nodig, zo niet gaan ze het op andere plaatsen zoeken.
- Ben je bezorgd? Vraag (anoniem) een expert om advies, bijv. een arts, psychiater, iemand van een mobiel team of VAPH-voorziening.
- Vraagt de persoon zelf om ondersteuning? Zoek samen uit welke hulp het meest aangewezen is. Werk altijd op zijn/haar ritme.
- Laat emoties toe bij de gast of jongere. Het is een noodzakelijke stap om een gebeurtenis te verwerken. Emoties verdringen of verdrinken zorgt voor grotere problemen in de toekomst. Verdriet is pas een probleem als de heftige emoties en het neerslachtig gevoel blijven aanslepen, en als het dagelijks functioneren wordt gehinderd.
- Bij ernstig trauma is gespecialiseerde hulp aangewezen. Mensen kunnen hun trauma immers herbeleven of dissociëren.