Wetsvoorstel beperkt extra kosten bij schulden

In het federaal parlement ligt een wetsvoorstel voor dat de kosten van invordering van schulden beperkt. De erkende diensten voor schuldbemiddeling en hun kenniscentrum SAM, steunpunt Mens en Samenleving, hopen dat dit voorstel van Leen Dierick, Steven Matheï en Jef Van den Bergh (CD&V) het haalt. “We zien te vaak dat mensen tientallen of zelfs honderden euro’s extra in de schulden komen doordat ze een klein bedrag niet kunnen betalen”, legt Sara Waelbers (SAM) uit. “Zo duw je hen in een put waar ze op eigen kracht nooit meer uitraken.”

Waarover gaat het?

Een schuldeiser die zijn schuldenaar aanspoort om zijn schulden te betalen: in juridische termen heet dat ‘minnelijke invordering’. Hij stuurt bijvoorbeeld aanmaningsbrieven of neemt telefonisch contact op. Hij mag daarbij kosten aanrekenen. Die worden vooraf in het contract tussen beiden afgesproken.

Bij die contracten wringt vaak het schoentje. “De huidige regeling leidt tot wantoestanden”, weet Waelbers. “Contracten bepalen soms onredelijk hoge vergoedingen en intresten, die bovendien héél snel oplopen.”

Wat zegt het wetsvoorstel?

“Het wetsvoorstel biedt deels een oplossing voor dit probleem”, bevestigt Waelbers. “Het beschermt de consument tegen opstapeling van minnelijke invorderingskosten.” Enkele maatregelen uit het voorstel:

• Als de consument tijdig een afbetalingsplan vraagt, of als hij een beroep doet op schuldbemiddeling of budgetbegeleiding, dan komen er geen verdere stappen in de minnelijke invordering.
• Een consument heeft altijd minstens 20 kalenderdagen om zijn factuur te betalen.
• De eerste betalingsherinnering is kosteloos. Ze moet alle informatie bevatten over de extra kosten als je niet betaalt. Ze moet je ook informeren over de mogelijkheid van een afbetalingsplan. En ze moet verwijzen naar diensten voor schuldhulpverlening.
• De consument krijgt dan een bijkomende termijn van minstens 10 kalenderdagen om zonder kostenverhoging zijn schuld te betalen. De totale termijn om zonder bijkomende kosten te betalen, komt dus op 30 dagen. Dat is niet toevallig de termijn waarbinnen mensen hun loon krijgen.
• Er komen maxima voor de schadevergoedingen die in een contract mogen staan.

Het belang van schuldhulpverlening

Belangrijk aan dit wetsvoorstel is ook dat het de schuldhulpverlening meer slagkracht geeft. De schuldeiser moet consumenten meedelen waar ze terechtkunnen als ze het moeilijk hebben. Zo komen mensen hopelijk sneller naar de erkende diensten schuldbemiddeling van OCMW’s en CAW’s. “Als mensen tijdig de stap naar de schuldhulpverlening zetten, blijven de financiële problemen beperkt. Dankzij de juiste begeleiding slagen veel mensen erin om hun schulden wel binnen een redelijke termijn af te betalen”, zegt Waelbers stellig. “Ook dat zal de aangroei van schulden voorkomen.”

Wat is de stand van zaken?

Over het wetsvoorstel zou op donderdag 19 december gestemd worden in de Kamer. Een aantal partijen besloot die dag echter om het alsnog naar de Raad van State te sturen. Uitstel, maar geen afstel.

Case: het verhaal van Mariette

Mariette is een gepensioneerde alleenstaande dame die een operatie ondergaat in het ziekenhuis. Ze kan de factuur van 340 euro niet betalen. Het ziekenhuis werkt samen met een incassobureau, dat een aanmaningsbrief stuurt. Hierdoor krijgt Mariette extra kosten aangerekend: een schadevergoeding van 50 euro plus aanmaningskosten van 8,5 euro voor de brief, plus intresten van 10 procent per jaar. Het zijn bedragen die snel oplopen. Mariette heeft na 6 maanden een schuld van 450 euro.