Vijf tips voor een instemmingsformulier budgetbeheer

26 oktober 2021
handtekening zetten

Vraag aan de helpdesk: is een overeenkomst budgetbeheer verplicht?

Bij budgetbeheer geeft een cliënt het beheer van zijn budget letterlijk uit handen. Dat is niet evident. Het vraagt duidelijke afspraken over de verwachtingen van de cliënt én van de hulpverlener. Wij geven je vijf tips mee voor een instemmingsformulier dat garandeert dat elke cliënt gelijk behandeld wordt

Ja, een overeenkomst budgetbeheer is verplicht. Je moet een cliënt duidelijk informeren over de wederzijdse rechten en plichten, zodat hij of zij de impact van het budgetbeheer begrijpt. Maar hoe doe je dat? En wat moet er in een overeenkomst budgetbeheer staan?  

Appelen en citroenen

Budgetbeheer is niet hetzelfde als schuldbemiddeling. Het verplichte wettelijke model van de ‘overeenkomst schuldbemiddeling’ voldoet niet aan de doelstellingen van het budgetbeheer (Audit Vlaanderen, 2019). Budgetbeheer is immers een aparte – of aanvullende – vorm van hulpverlening, die vraagt om een uitdrukkelijke toestemming van de cliënt. De budgetbeheerder maakt met de cliënt een inventaris van de schulden en stelt een budgetplan op. Hij of zij ontvangt de inkomsten en betaalt de vaste kosten en de schulden in de plaats van de cliënt. Die krijgt leefgeld voor zijn of haar dagelijkse kosten.

Er is sprake van schuldbemiddeling in deze gevallen:

  • De schuldhulpverlener neemt contact op met de verschillende schuldeisers en wint inlichtingen in;
  • De schuldhulpverlener onderzoekt de gegrondheid van de verbintenissen en betwist ze indien nodig;
  • De schuldhulpverlener stelt een betalingsplan op, legt dat voor aan de schuldeisers, voert het plan uit en gaat het verloop ervan na;
  • De schuldhulpverlener geeft advies bij een geschil over een schuld voor de rechtbank

 Je kan geen appelen met citroenen vergelijken – dus een aparte overeenkomst budgetbeheer is een absolute must.

 

Instemming met de hulpverleningsvorm budgetbeheer

Er bestaat geen wettelijk vastgelegd model voor een overeenkomst budgetbeheer. Zo’n document is – in strikt juridische zin – ook geen overeenkomst, maar een instemmingsformulier waar de rechten en plichten van de cliënt worden opgesomd. Die geeft immers zeggenschap over zijn geld uit handen. Als organisatie moet je kunnen aantonen dat je die bevoegdheid hebt gekregen.  

Wij geven je vijf tips mee die je helpen om een formulier te ontwikkelen dat garandeert dat elke cliënt gelijk behandeld wordt.

  1. Begin bij het begin en formuleer een duidelijke visie. Een visie beschrijft hoe een organisatie naar budgetbeheer kijkt en wat de verschillende fasen van een budgetbeheerproces inhouden. Zo weten de hulpverleners precies wat er van hen verwacht wordt. Het is meteen duidelijk wat er in het formulier moet staan. Bovendien verzeker je dat het budgetbeheerproces op een uniforme manier verloopt. Een win-win voor zowel de cliënt als de hulpverlener.  
    Beschikt jouw organisatie nog niet over een duidelijk visie? Laat je dan inspireren door de visienota ter ondersteuning van het budgetbeheerproces van OCMW Hechtel-Eksel 
  1. Neem een aantal essentiële elementen op in het formulier, zoals de duurtijd, de afspraken over het leefgeld en de gegevens van de budgetbeheerrekening. Je hoeft het warm water niet opnieuw uit te vinden. Er zijn tal van organisaties die hier al over nagedacht hebben en een overeenkomst hebben opgesteld die je als voorbeeld kan gebruiken. Je vindt er bijvoorbeeld eentje in het draaiboek voor de opstart van budgethulpverlening van BIZ Kempen 
  1. Stel het formulier op in begrijpelijke taal. Vermijd lange zinnen en moeilijke woorden. Leg het formulier uit in je eigen woorden, zodat je cliënt de situatie begrijpt. Handige tools, zoals het overzicht van de vormen van budgethulpverlening en de infofiche per type budgethulpverlening van BIZ Kempen, kunnen je daarbij helpen.
  1. De overeenkomst schuldbemiddeling en het formulier budgetbeheer zijn verwanten. Zorg ervoor dat dit duidelijk is voor de cliënt. De overeenkomst en het formulier moeten één samenhangend geheel zijn. Dit bekom je door dezelfde taal en schrijfstijl te gebruiken.  
  1. Zorg ervoor dat je cliënt zijn of haar uitdrukkelijke toestemming geeft vóór het beheer wordt opgestart. De fasen van het budgetbeheerproces kunnen je daarbij helpen. Audit Vlaanderen beschrijft de fasen voor een OCMW als: intake, instemming en voorlegging aan het comité. Meer weten? Lees dan zeker dit rapport

Bronnen:

 

(Foto Susan Sewert via Pixabay)

Meer nieuws en tips voor budget- en schuldhulpverleners?

Abonneer je op de SAM-nieuwsbrief (vink ‘Schuldhulpverlening’ aan)

Schrijf je in