Omgaan met cliënten met een psychische kwetsbaarheid

05 september 2022
hart als reddingsboei

Heel wat mensen kampen met een psychische kwetsbaarheid zoals een depressie of een burn-out. Ook als budget- en schuldhulpverlener merk je dat. Cliënten zien het bos door de bomen niet meer en slagen er niet in om hun budget te beheren of schuldenvrij te blijven. Gerrit Vanhee, teamleider van het mobiel team langdurige zorg bij het Netwerk Kwadraat, en Johan Mestdagh, praktijklector bij de hogeschool VIVES in Kortrijk, geven je graag vijf tips mee om daarmee om te gaan.

  1. Vermijd een bevelklimaat. Het heeft geen zin om een cliënt te vertellen wat hij moet doen volgens jouw referentiekader en opvattingen. Jij kan er bijvoorbeeld van overtuigd zijn dat je cliënt moet sparen, maar hij ziet er het nut niet van in. Probeer je cliënt dan niet zomaar te overtuigen. Wees bereid om respectvol te overleggen en heb begrip voor zijn standpunt, ook al zijn jullie het niet eens. 
  2. Bekrachtig positief gedrag. Wat voor jou vanzelfsprekend is, kan een grote stap zijn voor iemand met een psychische kwetsbaarheid. Jouw cliënt heeft misschien veel moeite gedaan om haar facturen mee te brengen of een kleine betaling te doen. Wees in staat om die kleine dingen te zien en te erkennen. Erkenning vergroot de kans dat een persoon het gedrag nog eens stelt. Opgelet – doe dat zonder je cliënt te betuttelen.  
  3. Wees niet oplossingsgericht. Probeer problemen te erkennen in de plaats van ze op te lossen. ‘Er zijn’ voor iemand is veel belangrijker dan alle problemen van de baan proberen te ruimen. Dat is niet jouw taak als schuldhulpverlener. Luister, toon betrokkenheid en verwijs eventueel door naar iemand die de problemen wel kan oplossen.
  4. Sta sterk in je schoenen en wees assertief. Het is niet omdat je begrip toont dat je jezelf op de tweede plaats moet zetten. Trek je grenzen en durf je eigen visie te geven. Communiceer ook duidelijk naar je cliënt waar jouw grens ligt en wanneer die overschreden wordt.
  5. Plaats echtheid en authenticiteit centraal. Toon dat je ‘ook maar een mens bent’ en spreek altijd in ik-taal. Doe jezelf niet anders – bijvoorbeeld strenger – voor dan je bent. Dat komt ongeloofwaardig over en mensen klappen sneller dicht als je een rol speelt. Plaats jezelf niet boven je cliënt, maar communiceer vanuit een gelijkwaardige positie.

Benieuwd naar meer tips? Schrijf je in voor de opleiding ‘Omgaan met mensen met een psychische kwetsbaarheid op een dienst budget- en schuldhulpverlening.

De opleiding vindt plaats op vrijdag 21 oktober 2022 in de Blauwput in Leuven.